Ham petrol piyasası sonbahar hazırlığında...
Suudiler ve Ruslar ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün “OPEC” diğer ortakları, petrol piyasalarını kurtarmak amaçlı en büyük toplu kesintileri şimdiye kadar başarılı bir şekilde yönettiler. Son durumda yaz aylarında artan ham petrol talebi ve mevcut arz politikası ile bu yılın sonuna kadar piyasanın açık vereceği öngörülüyor. Buna rağmen OPEC+ ülkelerinin petrol arzını artırma konusunda temkinli oldukları anlaşılıyor. Sonbahar aylarına girerken artan covid-19 vaka sayısı ve aşılamaya rağmen kısıtlamaların olduğu senaryoda talepte düşüş endişesi ile aylık artışlar sınırlı tutuluyor. OPEC+, Temmuz ayında üretimi Ağustos ayından itibaren her ay günde 400.000 varil artırmayı ve gelecek yıl üretim kesintilerini gevşetmeyi kabul etmişti. Geçtiğimiz hafta yapılan Eylül ayı OPEC+ toplantısında bu karara sadık kalarak 400 bin varil daha günlük üretim artışı yapılacağını açıkladı. Ağustos ayının üretim rakamlarına bakıldığında bazı ülkeler geride kalsa da planlanan üretim artışının gerçekleştiğini gördük. Kısaca OPEC+ Temmuz ayında aldığı karar ile yola devam ederken Ekim ayı toplantısında talep koşullarına göre politika değişikliğine gidebilir.
Ağustos ayı ortasına geri dönersek ABD’de yükselen benzin fiyatları ardından ABD Başkanı Joe Biden’ın OPEC+ üretimi artırmalı yüksek petrol fiyatları küresel ekonomik büyümeye zarar veriyor çağrısını hatırlarsınız. Eylül ayı toplantısından çıkan sonuç bu çağrıyı karşılar nitelikte olmasa da bu konunun ileriye dönük gündeme gelmeyeceği anlamına gelmiyor.
Bir başka dikkat çeken konu Suudilerin Aramco aracılığı ile Asya için petrol fiyatlarını düşürmesi oldu. OPEC+ ın üretimi artırması ardından gelen bu açıklama ile Ekim ayından itibaren Asya’daki alıcılar daha düşük fiyat ile ham petrol alabilecek. ABD ve Kuzeybatı Avrupa için ise fiyatlamanın değişmediği bildirildi. Bölgeye satılan Arap hafif ham petrol fiyatında 1.30 dolarlık düşüşün üreticinin bu kalitede varil başına satış fiyatını 60 sent civarında düşüreceği tahmin ediliyor. Son satış politikası ile Aramco bölgedeki alıcıların daha fazla Suudi ham petrolü almasını amaçlıyor. Öte yanda yaz aylarının geride kalması ve talebin dengelenmesi düşünüldüğünde daha cazip fiyatlar sunmak satış için avantaj olarak görülüyor. Suudi Arabistan ham petrol ihracatının yüzde 60’ından fazlasını Çin, Güney Kore, Japonya ve Hindistan başta olmak üzere Asya ülkelerine yapıyor. Bunun yanında Aramco Akdeniz bölgesindeki tüm alıcılar için de tüm kalitelerde fiyatları varil başına 10 sent azaltıyor. Aramco’nun fiyat politikası petrol piyasaları için öncü görevi görerek bölgedeki fiyatlandırma eğilimini belirler. Bu nedenle Orta Doğu içinde petrol üreten ülkelerinde fiyat indirimlerine gitmesi muhtemel görülüyor.
ABD tarafına gelince Meksika körfezinde petrol üreten platformların çoğunun İda kasırgası ile çevrimdışı kaldığı biliniyor. Başkan Joe Biden Perşembe günü yaptığı açıklamada, ABD'nin benzin bulunabilirliğini artırmak ve pompadaki fiyatlar üzerindeki baskıyı hafifletmek için elindeki tüm araçları kullanacağını söyledi. Bu açıklamanın ardından Perşembe günü Exxon Mobil Şirketine verilen 1,5 milyonun ardından Enerji Bakanlığı, Cuma günü yaptığı açıklamada, Placid rafinerinin de Stratejik Petrol Rezervi'nden 300.000 varil ham petrol alacağını söyledi. 1970'lerde Arap petrol ambargosunun ardından kurulan ve Körfez Kıyısı'ndaki tuz mağaralarında derin yeraltında depolanan, hükümet tarafından işletilen acil durum ham petrolü, kasırgalardan sonra birkaç kez kullanıldı.
Meksika Körfezi'ndeki petrol üreten platformların çoğu, Ida Kasırgası'ndan sonra çevrimdışı kaldığı için ABD, Louisiana'da ülkenin acil ham petrol stoklarına erişim izni veriyor. Bu arada İşçi Bayramı hafta sonuna girerken pompa fiyatlarının yedi yılın en yüksek seviyesine ulaşması bekleniyor. Ülkenin ham petrol işleme kapasitesinin yaklaşık yüzde 12'si Ida Kasırgası öncesinde kapatıldı veya azaltıldı. Geçtiğimiz hafta açıklanan ABD ham petrol stok rakamlarında 7.2 milyon varil düşüş kasırga etkisi ile gerçekleşti. Sonuç olarak, yazın son günlerinin yükselen petrol talebini karşılamak için SPR’ları devreye sokmaktan başka çare yoktu.
OPEC+ önceden planladığı şekilde üretimi artırırken sonbahar aylarında geri çekilmesi muhtemel talep ve yılın geri kalanında Dünya genelinde ekonomik aktivite petrol piyasasına şekil verecek. OPEC+ ın mevcut arz politikası talepte belirgin bir geri çekilme olmadığı senaryoda ham petrol fiyatlarında düşüşe sınır çizebilir. Bunun yanında ABD’de Ida ile başlayan kasırga sezonu ve muhtemel üretim kısıntısı haberleri alıcıları cesaretlendirebilir. Bütün bunlar bir araya geldiğinde arz tarafı yükselişe engel görünmüyor. Diğer tarafta kontrol edilemeyen covid-19 vaka artışının bir anda yüksek petrol fiyatı algısını bozabileceğini unutmayalım.
Teknik görünüm
Analitik verilere göre, 31 Ağustos haftasının derinlik raporunda vadeli piyasada fonların net uzun pozisyon miktarı 17784 kontrat düşüş ile 356528 olarak gerçekleşti. Son dört haftada ham petrol piyasasında devam eden uzun pozisyon kapama eğilimi ile pozisyonlanma 52 haftanın düşük seviyesine geriledi. Brent Petrolde pozisyon değişimine bakınca farklı bir tablo ile karşılaşıyoruz. Son raporda ICE Brent net uzun pozisyon miktarı 28285 kontrat artarak 265181 olarak açıklandı. Piyasada 52 haftanın dip seviyesinin 70382 kontrat olduğunu ve WTI ham petrol 52 haftanın düşük seviyesinde pozisyonlanırken Brent tarafında pozisyonlanma yüksek seviyelerde geziniyor. WTI içinde fonlar uzun pozisyon azaltırken Brent petrolde uzun pozisyon artışı gözleniyor.
Teknik olarak, WTI ham petrol piyasasında son iki haftada yaşanan toparlanma eğiliminin devam edip etmeyeceği sorgulanırken fiyatlar hafta boyunca bir ileri bir geri giderek nerede ise yerinde saydı. OPEC+ toplantısı ardından 70.00 dolar/varil üzerine bir hareket yaşandı ancak bu seviye üzerinde kalıcılık sağlanamadı. Arz tarafında ABD’nin SPR rezervlerini kullanıma açması ile kısa vadeli çözüm sağlandı. OPEC cephesine gelince bir sürpriz yok ve toplantı sonucu fazla heyecan yaratmadı. Bu hafta ABD Doları’nın emtia piyasası genelinde olduğu gibi ham petrol fiyatlarına da yön vereceğini düşünüyorum. Öte yanda fonların son haftalarda yaptıkları satışlardan bir sonbahar hazırlığı içinde olunduğunu ve WTI ham petrolün 70.00 dolar/varil üzerine yerleşemedikçe 65.00 dolar/varil atında 62.00 dolar/varil seviyesine doğru geri çekilme potansiyeli taşıdığını söyleyebilirim. 70.00 dolar/varil üzerinde kapanışların olduğu durumda alıcıların kontrolü ile 74.00 dolar/varil seviyesine doğru yükseliş eğilimi gözlenebilir.
Destekler: 68.00-67.25-65.40
Dirençler: 70.50-71.55-74.00
